Asfalt piaskowy
Uwagi ogólne
W dziedzinie asfaltu piaskowego technika asfaltowa osiągnęła wysoki stopień rozwoju, tak w kierunku naukowym jak i technicznym. Pierwotną ideą było stworzenie takiej mieszaniny składników mineralnych z materiałami bitumicznymi, która by posiadała te same własności jakie ma spotykany w przyrodzie wapień, przesycony bitumami. Poszukiwania dały zadziwiające wyniki – zamierzony cel osiągnięto w rozmaity sposób. Wynaleziono nowe gatunki bruku asfaltowego posiadającego wszelkie własności znanego od dawna bruku z asfaltu naturalnego. Dzięki syntetycznej metodzie można otrzymać dokładnie znaną jednolitą mieszaninę, która stosownie do potrzeby w dowolny sposób może być odpowiednio zmienianą. Ta własność asfaltów sztucznych stawia je przed asfaltami spotykanymi w przyrodzie, gdzie dwa różne gatunki nigdy nie mogą mieć tych samych własności.
Rodzaje asfaltów sztucznych
Do wyżej wspomnianych asfaltów sztucznych należy zaliczyć wszystkie gęste mieszaniny, które służą do wyrobu powłoki asfaltowej i są wystawione bezpośrednio na działanie ruchu, nie wymagając dalszych zabezpieczających pokryć.
Na pierwszym miejscu należy tu wymienić zwykły asfalt piaskowy ze zwykłego piasku i bitumu. Zamiast piasku dają czasem drobny miał kamienny i w ten sposób otrzymują drobnoziarnisty tłuczeń asfaltowany. W Holandii na wzór amerykański zwą go Topeka od nazwy amerykańskiego miasta, w którym mieszanina ta po raz pierwszy była zastosowana.
Inną odmianę asfaltu otrzymuje się zastępując piasek szlaką z miejskich zakładów spalania śmieci. Materiał ten dzięki swej porowatości i szorstkości, nadaje się specjalnie na bruki z asfaltu syntetycznego. Najdawniej stosują asfalt szlakowy w Anglii i jak wykazała praktyka bruki z tego asfaltu leżą już szereg lat z dużym powodzeniem.
W asfalcie piaskowym jest ściśle określona granica wielkości ziaren i należy ją przestrzegać; przy użyciu szlaki przepis ten nie jest tak ważnym. W ostatnich czasach w Amsterdamie, dodając piasku, poprawiono wielkość ziaren mieszaniny z mielonej szlaki, ponieważ wymiary tej ostatniej znacznie odstępowały od norm. W rezultacie otrzymano więc mieszaninę piaskowo – szlakową.
Wszystkie te gatunki asfaltu piaskowego można otrzymać używając albo bitumu naturalnego z oczyszczonego asfaltu trinidadzkiego lub też bitumów naftowych lub innych podobnych wyrobów, spotykanych w handlu. Muszą jednak bitumy posiadać odpowiedni stopień twardości dla każdego poszczególnego systemu.
Wyrób asfaltu piaskowego
Wyrób asfaltu piaskowego jest dość skomplikowany w przeciwieństwie do innych rodzajów bruków asfaltowych, których wykonanie jest wyjątkowo proste. Co prawda, sprawa nieco upraszcza się, jeśli będziemy uważać powłokę i spodnią warstwę za dwie niezależne części konstrukcji dla danego typu nawierzchni. Poza tym jednak istnieje jeszcze pewna ilość innych wypadków, które są mniej proste.
Po za samym wyrobem powłoki układanie jej również jest dość skomplikowane. Potrzebne są kosztowne i złożone maszyny. Aby umieć wykonać dobry bruk z asfaltu piaskowego, niezbędna jest odpowiednia duża wiedza fachowa.
Zarówno jak i przy innych metodach budowy dróg, przy nawierzchniach z asfaltu piaskowego, rozróżniamy dwie zasadnicze warstwy: podłoże i powłokę. Jeśli podłoże składa się z grubszych kamieni, co spotyka się przy podłożach wałowanych i są one słabo lub wcale ze sobą nie związane należy stosować niżej opisaną warstwę wiążącą. Służy ona w pierwszym rzędzie do nadania podłożu odpowiedniego profilu, po drugie do usztywniania i związania podłoża i po trzecie – do zamocowania powłoki, która musi być ściśle złączona z warstwą wiążącą.
Podłoże betonowe, a także inny podkład luźny (otwarty) lub zwarty (zamknięty) nie wymaga warstwy wiążącej, jako niezbędnej części konstrukcji. Warstwa wiążąca przyczynia się do podniesienia wartości nawierzchni, wskutek czego w Anglii i Ameryce kładą często na betonie tzw. „two coat work”, tj. asfalt piaskowy w dwóch warstwach, z których dolna służy jako warstwa wiążąca, nie w celu wzmocnienia podłoża, lecz ażeby powłokę uczynić lepszą.